VI. Polsko-Niemieckie Forum Prawa i Gospodarki
Dnia 5 listopada 2015 roku w Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie odbyła się VI. Edycja Polsko-Niemieckiego Forum Prawa i Gospodarki. Tematem przewodnim Forum było: „Compliance: back to the roots”. Uroczystego otwarcia dokonali: Paweł Tamborski (Prezes GPW), Rolf Nikel (Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Warszawie), Thomas Urbańczyk, LL.M. (Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo Handlowa), Dr. Jan Schürmann (Członek Zarządu Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Prawników) oraz Prof. Dr. Bartosz Makowicz (Centrum Interdyscyplinarnych Badań Compliance). Na wstępie przedstawiono istotę problematyki dotyczącej compliance oraz określono aktualne wyzwania z zakresu charakterystyki systemu compliance w sektorze bankowym oraz sektorze ubezpieczeń.
Tuż po uroczystym przywitaniu wszystkich zgromadzonych prelegentów i zaproszonych gości, Dr. Alexander Erdland, Prezydent Zrzeszenia Niemieckich Ubezpieczycieli, w swoim wykładzie inaugurującym Forum, podkreślił, że najistotniejszą kwestią w kreowaniu relacji partnerskich stron uczestniczących w projektach z zakresu compliance, zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, jest dialog między gospodarką i prawem – jego celem jest wzmocnienie więzi i zrozumienia stron. W swojej wypowiedzi, Dr. Erdland podkreślił znaczenie problematyki compliance szczególnie dla funkcjonowania branży ubezpieczeniowej i instytucji kredytowych.
VI. Edycja Forum Polsko-Niemieckiego Prawa i Gospodarki przebiegała w 3 panelach tematycznych.
Pierwszy panel tematyczny Forum poświęcony był problematyce compliance w branży ubezpieczeniowej. Moderację prowadził dr Wojciech Nagel, Compliance Officer w Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Pierwszy wykład na temat zasad ładu korporacyjnego Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego – na przykładzie PZU S.A., zaprezentował Marcin Góral, Dyrektor Biura Compliance PZU S.A. w Warszawie.
Następny wykład odnośnie wpływu implementacji dyrektywy Wypłacalność II na pozycję zakładów ubezpieczeń wygłosił Hubert Grochowski, główny specjalista ds. zarządzania ryzykiem w Gothaer TU S.A. Wpływ ten, zdaniem Grochowskiego, należy oceniać w dwóch aspektach: konsumenckim i finansowym. Jak zostało podkreślone w wystąpieniu, celem nowego systemu wypłacalności jest uzupełnienie nadzoru o elementy jakościowe i zmierza on do jak najbardziej skutecznego pomiaru ryzyka oraz jak najbardziej efektywnego zarządzania tym ryzykiem.
O zmianach pro-konsumenckich w nowej ustawie ubezpieczeniowej a obowiązku compliance opowiedzieli dr Marcin Ciemiński oraz Marcin Bartnicki z kancelarii Clifford Chance LLP. Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej stanowi element szerszego trendu ochrony konsumenta i przeciwdziałania praktyce missellingu. Główne zmiany pro-konsumenckie dotyczą analizy indywidualnych potrzeb klienta, obowiązków informacyjnych i doręczeniowych oraz szczególnego prawa odstąpienia. Wystąpienie to było poświęcone perspektywie rozwoju compliance.
Dr. Markfort zaznaczył, że funkcja compliance powinna być ukształtowana w sposób atrakcyjny, aby wspierać i pobudzać działalność gospodarczą, a nie ją obciążać. Możliwe jest to za pomocą wdrożenia optymalnych rozwiązań w przedsiębiorstwie.
Drugi panel konferencji, moderowany przez Jakbuka Kraszkiewicza z E&Y, był poświęcony compliance w instytucjach kredytowych, i rozpoczął się od wystąpienia Elżbiety Rucińskiej, dyrektor ds. compliance w Deutsche Bank Polska S.A. W trakcie tego wykładu omówione zostały czynniki, które nakładają się na sukces funkcji compliance.
Następny wykład wygłosił Hartmunt Renz z kancelarii Kaye Schole we Frankfurcie nad Menem. Tematem tego wystąpienia było compliance jako element systemu kontroli wewnętrznej w instytucjach kredytowych. Wskazane zostało, że systemy kontroli wewnętrznej stanowią ważną część zarządzania organizacją. Celem wdróżenia wewnętrznego systemu kontroli jest zapewnienie przestrzegania przepisów, wspieranie efektywności dokonywanych transakcji, a także stabilność procesów w przedsiębiorstwie.
Kolejny referent, Maciej Kurzajewski (Komisja Nadzoru Finansowego), omówił w jakim zakresie powinna istnieć samoregulacja i nadzór dla instytucji finansowych. Zaawansowana samoregulacja instytucji finansowych to stan idealny dla tych instytucji, jak i samego nadzorcy. Kompletność i efektywność własnych, wewnętrznych przepisów zależy jednak od istnienia najwyższego poziomu etyki w biznesie. Tam bowiem gdzie nie ma przepisów prawa i nadzoru pojawia się kwestia morlaności. Im większa jest chęć osiągnięcia zysku, tym mniejsza jest jakość samoregulacji.
Ostatni wykład w tym panelu wygłosił Dr. Günter Birnbaum z Federalnego Urzędu Nadzoru nad Świadczeniem Usług Finansowych (Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht, BaFin). Dr. Birnbaum opowiedział o compliance w sektorze bankowym z niemieckiej perspektywy. Zgodnie z § 33 ust. 1 zd. 2 nr1 WpHG istnieje obowiązek wprowadzenia stałej i skutecznej funkcji compliance. Co do zasady, nie ma żadnego przepisu, który określa relację między funkcją compliance a nadzorem. Samoregulacja ma duże znaczenie dla kultury organizacji i ma na celu uniknięcie ryzyk związanych z regulacją. Nadzór ma zaś zapewnić przestrzeganie ustawowych standardów oraz zapobiegać powstawaniu kar pienieżnych.
Ostatnią część konferencji otworzył wykład honorowy Prof. Ewy Łętowskiej. Tematem tego wystąpienia była nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta oraz niektórych innych ustaw z dnia 5 sierpnia 2015 r. Problem compliance jest dopiero raczukjuący w Polsce, aczkolwiek jest to już technika znana od starożytności. Trzeba być zacnym, bo zacność się opłaca. Prof. Łętowska podkreśliła, że to rynek jest dla konsumentów i zaprezentowała krytyczną postwę wobec nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumenta.
Ostatni, trzeci panel, moderowany przez Marcina Gomołę, Chief Compliance Officera w T-mobile Polska, poświęcony był charakterystyce aktualnych wyzwań dla systemów Compliance Management. Pierwszy wykład na temat odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. za naruszenie grupowych zasad compliance a zakres ochrony w ubezpieczeniu D&O (ang. Directors & Officers) wygłosiły Dr Joanna Schubel i Monika Malinowska-Hyla (Kancelaria Domański, Zakrzewski, Palinka).
Wystąpienie kolejnego prelegenta, Witolda Chomiczewskiego LL.M. (Kancelaria Lubasz i Wspólnicy), dotyczyło problematyki z zakresu efektywności, konieczności i zgodności z prawem automatyzacji marketingu, działań w obszarze SEO i SEM. Prelegent, wyjaśniając znaczenie skrótów SEO („Search Engine Optimization“) oraz SEM („Search Engine Marketing”), podkreślił, że systemy te nie znajdują wyłącznie odzwierciedlenia w przepisach prawa. Są one bowiem wprowadzane przez firmy w celu optymalizacji pozycjonowania się na rynku.
W następnym wystąpieniu Dr. Dominik Wagner LL.M. z Kancelarii Tigges Rechtsanwälte w Düsseldorfie omówił znaczenie dla środowiska adwokackiego problemów związanych z cyberprzestępczością (cybercrime) – przestępstwami mogącymi występować w Internecie, w sieciach transmisji danych, czy w systemach informatycznych. Prelegent przedstawił m.in. zasadnicze rodzaje ryzyka istniejącego w realizacji systemu compliance, na które współczesne organizacje powinny zwracać szczególną uwagę.
Kolejny prelegent, Prof. Dr. Oliver L. Knöfel, Kierownik Katedry Niemieckiego Prawa Cywilnego, Prawa Europejskiego oraz Międzynarodowego Prawa Prywatnego Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, przedstawił prezentację pt. „Aktualne zagadnienia ubezpieczeń D&O w prawie niemieckim”. Prelegent omówił strukturę ubezpieczenia D&O na podstawie treści §§ 43 i nast. oraz §§ 102-112 niemieckiej ustawy o umowie ubezpieczenia (niem. VVG).
Ostatni wykład w panelu wygłosił Paweł Sylwestrzak, reprezentujący Legal Counsel, Robert Bosch Sp. z o.o. – Dialog Compliance. Przedstawiona została geneza powstania dialogu compliance oraz wnioski z globalnego audytu obszaru compliance w Robert Bosch Sp. z o.o., w tzw. „Compliance Health Check”. Prelegent podkreślił, że w przedsiębiorstwach istnieje niewystarczająca komunikacja stron i informacja na temat zasad aplikacji compliance oraz trudność w przekładzie reguł compliance na opracowany obszar zadań. Rozwiązaniem dla wskazanych problemów, jest zdaniem Pawła Sylwestrzaka, dialog compliance, którego głównym celem jest efektywna komunikacja przełożonych z pracownikami na temat zasad realizacji systemu compliance.
Podsumowania VI. Edycji Polsko-Niemieckiego Forum Prawa i Gospodarki dokonał Prof. Dr. Bartosz Makowicz. Zaznaczył, że tematyka compliance dotyczy każdego z nas. Potwierdziła to wyraźnie liczba zgłoszeń oraz uczestników tegorocznej edycji Forum. Aktualność oraz praktyczny wymiar systemu compliance nie traci na znaczeniu, a wręcz rozwija się z każdym dniem. Mając nadzieje na rosnące zainteresowanie środowiska prawniczego i biznesowego w przyszłości problematyką compliance, Prof. Dr. Makowicz uprzejmie podziękował prelegentom i zaproszonym gościom za aktywny udział w VI. Edycji Polsko-Niemieckiego Forum Prawa i Gospodarki i zaprosił na przyszłoroczne spotkanie.
