VII. Polsko-Niemieckie Forum Prawa i Gospodarki, 6.12.2016 r.
“Odpowiedzialny biznes i compliance w Polsce, w Niemczech i na świecie”
O odpowiedzialnym biznesie i compliance w Polsce, w Niemczech oraz na świecie dyskutowano podczas VII Polsko-Niemieckiego Forum Prawa i Gospodarki, które odbyło się dnia 06.12.2016 w Warszawie. Konferencja koncentrowała się na zagadnieniu społecznej odpowiedzialności biznesu w kontekście dyrektywy o raportowaniu informacji niefinansowych, aktualnej problematyce w łańcuchu dostaw oraz na wyzwaniach, jakie stoją przed compliance w kontekście zmian w europejskim prawie ochrony danych oraz prawie pracy. Forum zostało zorganizowane przez Viadrina Compliance Center przy Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Polsko-Niemiecką Izbę Przemysłowo- Handlową oraz Instytut Compliance. Patronat medialny nad konferencją objęło wydawnictwo Wolters Kluwer.
Otwarcie konferencji
Konferencja składa się z trzech paneli tematycznych oraz wykładu honorowego. Forum rozpoczęło się od powitania gości. Uroczystego otwarcia konferencji dokonali dr Marzanna Guz-Vetter (Zastępca Dyrektora Przedstawiciela Komisji Europejskiej), Rolf Nikel (Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce), Michael Kern (Dyrektor Generalny Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo Handlowej), Dr. Jan Schürmann (Członek Zarządu Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Prawników) oraz Prof. Dr. Bartosz Makowicz (Kierownik Viadrina Compliance Center). W tej części konferencji wskazane zostało, że Forum stanowi już pewny nieodłączny element w polsko-niemieckiej tradycji oraz podkreślono doniosłość polsko-niemieckiej współpracy w celu wspólnego działania na rzecz wyzwań stawianych przez obecne gospodarki.
Wykład honorowy
Pierwszy panel konferencji poprzedzony był wykładem honorowym dr Adama Bodnara, Rzecznika Praw Obywatelskich, dotyczącym problematyki ochrony praw i wolności jednostki. W opinii dr Bodnara sądy muszą pozostać niezależne, żeby umiały dokonywać konkretnej analizy i nie mogą być poddane presji przez inne organy. Tylko wówczas mogą pełnić funkcję strażnika konstytucji. Nie należy zapominać także, że sądy krajowe są też sądami europejskimi i w związku z tym muszą przestrzegać także międzynarodowe standardy.
1.Panel: Rola przedsiębiorstw w promowaniu praw człowieka i otoczenia społecznego
Pierwszy panel konferencji panel poświęcony był roli przedsiębiorstw w promowaniu praw człowieka i otoczenia społecznego. Ta część konferencji była moderowana przez dr Roberta Srokę, mendżera w Zespole Zarządzania Ryzykiem Nadużyć EY. Prowadzący panel podkreślił, że obecnie wiele przedsiębiorstw łamie prawa człowieka. W nawiązaniu do tego poprosił mówców o zajęcie stanowiska czy wobec tego przedsiębiorstwa mają prawo do wypowiadania się w tej kwestii. Pierwszy z tym pytaniem zmierzył się Pan Dr. David Wolfmeyer, N³ Nachhaltigkeitsberatung. Zdaniem referenta przedsiębiorstwa nie są zwolnione z przestrzegania prawa. Co więcej Corporate Social Responsibility (dalej: CSR) jest przedmiotem kontroli społecznej oraz polityka CSR staje się wiążąca.
W drugiej kolejności wypowiedział się Michael Falk, z Clyde Bergemann Power Group. W jego opinii przedsiębiorstwa mają obowiązek przestrzegania praw człowieka, gdyż oczekuje tego od nich opinia publiczna, inwestorzy, współpracownicy. W ten sposób przedsiębiorstwo zyskuje na wartości i staje się atrakcyjnym pracodawcą.
Następnie wypowiedziała się Mirella Panek-Owsiańska, Prezeska Zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Prelegentka podkreśliła, że przestrzegania praw człowieka dotyczy wszystkich przedsiębiorstw, nie tylko tych mających zakłady produkcyjne w Azji i obejmuje już samo zapewnienie odzieży roboczej, zakaz dyskryminacji przy zatrudnieniu czy pomijanie przy awansie. W opinii Panek-Owsiańskiej potrzebne są rozmowy z przedsiębiorstwami na temat społecznej odpowiedzialności biznesu dla celów edukacyjnych.
Zdaniem Marcina Ciemińskiego, Partner w Clifford Chance, to prawo przewiduje ochronę praw podstawowych, w tym prawo do prywatności i uprawnienia pracodawcy w stosunku do pracowników. Przedsiębiorstwa są tym samym zobowiązane do przestrzegania przepisów prawa.
2. Panel: Supply Chain Compliance i zrównoważony rozwój
Drugi panel konferencji poświęcony był tematyce supply chain oraz zrównoważonego rozwoju, który był moderowany przez Marcina Szczepańskiego, Regional Compliance Officer w Siemens. Pierwszy wykład odnoście due diligence wygłosił Sławomir Chmielewski, Dyrektor Biura Zarządzania Zgodnością Orange Polska S.A. Prelegent podkreślił, że celem due dilligence jest wykrycie potencjalnego ryzyka, dlatego przed podpisaniem umowy z partnerem należy przeprowadzić zestaw czynności kontrolnych tak, aby zapewnić, że ta relacja nie rodzi potencjalnego ryzyka, a także aby umożliwić podjęcie świadomych decyzji w sprawie współpracy.
W swoim wystąpieniu Zbigniew Jara podkreślił, że brak jest generalnego prawnego obowiązku wdrożenia systemu zarządania compliance (dalej: CMS) dla przedsiębiorstw, ale leży to w jego uznaniu. Jara wskazał, że wiarygodny partner, to partner który nie kieruje się wyłącznie chęcią zysku, ale prowadzi biznes w oparciu o określone wartości. Utrata wiarygodności możne nawet zagrozić egzystencji danego przedsiębiorstwa i dlatego implementacja CMS powinna być zatem widziana przed wszystkim jako szansa dla MŚP.
Kolejny prelegent, Noor Naqschbandi, odpowiedzialny za projekt z Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit oraz obejmujący stanowisko Dyrektora w Allianz for Integrity, przedstawił podstawę sprawnego działania CMS, którą jest dialog pomiędzy sektorem prywatnym a państwowym. Dialog ten powinien bazować na stałej wymianie informacji oraz odpowiednim wyczuleniu na możliwe ryzyko.
Wystąpienie ostatniego prelegenta panelu, Prof. Dr. Clausa Köhlera (Meister Rechtsanwälte), dotyczyło zagrożeń compliance z uwagi na wymogi zabezpieczenia towaru. Prelegent wskazał różne sytuacje terytorialnego umiejscowienia producenta, przewoźnika oraz klienta i omówił możliwe ryzyka występujące w takich przypadkach.
3. Panel: Compliance w prawie pracy i nowe europejskie prawo ochrony danych
Ostatni panel Forum, moderowany przez Dr. Dominika Wagnera z Kancelarii Tigges Rechtsanwälte w Düsseldorfie, poświęcony był compliance w prawie pracy i nowemu europejskiemu prawu ochrony danych.
Pierwszy wykład na temat ochrony danych osobowych jako zadania dla compliance wygłosiła dr Anna Partyka- Opiela, z Kancelarii Domański, Zakrzewski, Palinka. We wstępie prelegentka przedstawiła zakresy zadań jakie compliance spełnia w przedsiębiorstwie; jest to m.in. analiza obszarów ryzyka i otoczenia organizacji, rozwój i doskonalenie systemu oraz wykrywanie i zapobieganie naruszeniom. Następnie, prelegentka nakreśliła pozycję compliance oficera w organizacji. Zdaniem prelegentki, ilość obowiązków, które będą nałożone poprzez powyższe rozporządzenie na compliance oficera ze względu na połączenie jego funkcji z funkcją Inspektora Ochrony Danych oraz szeroki zakres tychże obowiązków, nie będzie pozwalał na łączenie kompetencji w jednej osobie.
W następnym wystąpieniu, Dr. Christian Hamann z Deutsches Institut für Compliance (DICO e.V.), przybliżył nowe wyzwania dla organizacji compliance na podstawie Rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych. Prelegent podkreślił, iż zagadnienie ochrony danych osobowych nabiera od lat w debacie publicznej na znaczeniu. Rozporządzenie znajdzie bezpośrednie zastosowanie od 25 maja 2018 roku, natomiast wszystkie europejskie przedsiębiorstwa muszą dostosować procesy przetwarzania danych osobowych z nowym unijnym prawem. W opinii referenta konieczny będzie system zarządzania danymi osobowymi składający się z: wewnętrznych rozporządzeń o ochronie danych osobowych i polityki bezpieczeństwa IT, obowiązków dokumentacji oraz reguł dotyczących kontroli, optymalizacji oraz dostosowania.
O compliance w prawie pracy opowiedział Prof. Dr. Ulrich Tödtmann z Kancelarii Eimer Heuschmid Mehle. Prelegent przedstawił możliwości do wprowadzenia reguł compliance w prawie pracy poprzez dodatkowe porozumienia w umowie o pracę, jednostronne wprowadzenie przez uprawnienie w zakresie zarządzania na podstawie § 106 GewO, jak i również wprowadzenie poprzez porozumienie zakładowe.
Wystąpienie ostatniego prelegenta, Dr. Jana Schürmanna, Członka Zarządu Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Prawników, dotyczyło problematyki ryzyka przy składkach na ubezpieczenie społeczne, fikcyjnych umów o pracę oraz odpowiedzialności za obowiązek płacenia składek. Prelegent omówił definicję pojęcia zatrudnienia na podstawie niemieckiego prawa socjalnego oraz nakreślił aktualny stan prawny w Europie, skupiając się w szczególności na obowiązkach pracodawcy oraz kwestii opłacania składek przez beneficjenta. Prelegent odniósł się również do sposobu obliczania roszczeń pracowniczych, opierając się na regulacjach niemieckiego prawa socjalnego.
Podsumowanie
Podsumowania VII. Edycji Polsko-Niemieckiego Forum Prawa i Gospodarki dokonał Dr. Bartosz Jagura serdecznie podziękował prelegentom, zaproszonym gościom, sponsorom, tłumaczom oraz organizatorom za zaangażowany i twórczy udział w VII. Polsko-Niemieckim Forum Prawa i Gospodarki i zaprosił na przyszłoroczną, już VIII. edycję konferencji.
